W 180. rocznicę urodzin Edwarda Griega

W bieżącym roku obchodziliśmy 180 rocznicę urodzin Edwarda Griega. Ten najbardziej rozpoznawalny i ceniony norweski kompozytor urodził się w Bergen 15 czerwca 1843 roku. Charakterystyczne motywy niektórych jego kompozycji znane są na całym świecie. Należy do nich np. muzyka do dramatu Henryka Ibsena pt. "Peer Gynt" czy słynny Koncert fortepianowy a-moll op. 16, który zabrzmi w wykonaniu utalentowanej pianistki młodego pokolenia Aleksandry Świgut i orkiestry Polskiej Filharmonii Sinfonia Baltica im. Wojciecha Kilara pod batutą maestro Marka Wroniszewskiego. Oprócz koncertu fortepianowego wykonana zostanie również IV Symfonia e-moll op. 98 Johannesa Brahmsa - ostatnia w dorobku tego wielkiego niemieckiego romantyka.

Oryginalny idiom stylistyczny Edwarda Griega, łączący folklor norweski z wyrafinowaną aurą brzmieniową epoki późnego romantyzmu jest rozpoznawalny już od pierwszych dźwięków jego utworów. Właśnie to połączenie zainspirowało Hansa von Bülowa do określenia norweskiego kompozytora mianem "Chopina Północy". Oczywiście, genialni twórcy zawsze tworzą swoje własne artystyczne uniwersum. Jak mawiał Artur Rubinstein "...nie można porównywać geniuszy - np. Mozart - to cały świat, Beethoven - to również cały INNY świat". Jednak w opinii o artystycznym pokrewieństwie Griega i naszego największego kompozytora jest ziarno prawdy. Łączy ich specyficzna instrumentalna "maestria", muzyczna elegancja, genialna kreatywność pozwalająca na tworzenie prawdziwych "przebojów" muzyki klasycznej - utworów jednocześnie wyrafinowanych i przystępnych.

Takim właśnie dziełem jest Koncert fortepianowy a-moll op. 16, stworzony przez zaledwie 25-letniego kompozytora. Po premierze w Lipsku spotkał się on z krytyką spowodowaną właśnie ową przesadną, zdaniem wielu, inspiracją muzyką Schumanna, Liszta i Chopina. Jednak ostatecznie romantyczna siła wyrazu, oryginalność norweskiego folkloru i szlachetna prostota uczyniły z tego utworu jeden z najbardziej znanych koncertów na instrument solowy z orkiestrą.

Johannes Brahms - Symfonia e-moll op. 98
Sztuka epoki romantyzmu jest w powszechnym odbiorze spontanicznym i żywiołowym wyrazem uczuć twórcy. Artystyczne credo Johannesa Brahmsa nie potwierdza tej obiegowej opinii. Zwykł on mawiać iż "…bez solidnego rzemiosła inspiracja to tylko trzciną chwiejącą się na wietrze". Już niektórzy spośród jego współczesnych dostrzegali wyjątkową rolę kompozytora w specyficznej "sztafecie pokoleń" wielkich geniuszy muzyki niemieckiej, którą otwierał Bach, kontynuował Beethoven i zamykał właśnie Brahms.

Ostatnia z czterech symfonii - e-moll op. 98 ukończona została w roku 1885, a jej prawykonanie odbyło się w Meiningen pod kierunkiem kompozytora. Dzieło składa się z czterech części: 1. Allegro non troppo, 2. Andante moderato, 3. Allegro giocoso, 3. Allegro energico e passionato.

Już od otwierającego symfonię tematu opartego na motywach opadających interwałów tercji i seksty kompozytor wprowadza słuchacza w medytacyjny nastrój pełen skupienia - wyczuwamy tu wyraźne pokrewieństwo z barokową muzyczną retoryką Bacha. Skojarzenie to potwierdza on raz jeszcze opierając finał swojej czwartej i ostatniej symfonii na temacie kantaty "Nach dir, Herr, verlanget mich" ("za Tobą, Panie, tęskni moja dusza"). Tym hołdem dla swojego poprzednika - genialnego kantora z Lipska - Johannes Brahms zamyka swoją twórczość symfoniczną.

Wystąpią:
Aleksandra Świgut - fortepian
Marek Wroniszewski - dyrygent
Orkiestra Polskiej Filharmonii Sinfonia Baltica im. Wojciecha Kilara

Program:
Edward Grieg - Koncert fortepianowy a-moll op. 16
Johannes Brahms - IV Symfonia op.98 e-moll

Koncert objęty patronatem honorowym Ambasady Królestwa Norwegii.